W MCAS komórki tuczne zaczynają reagować nadmiernie lub niewłaściwie, uwalniając mediatory zapalne nawet wtedy, gdy nie ma takiej potrzeby. Skutkiem jest przewlekły stan zapalny, a objawy mogą dotyczyć praktycznie każdego układu w ciele – od skóry, przez układ pokarmowy, aż po układ nerwowy.
--------------------------------------------------------------------------------------
👈Pobierz aktywną ankietę diagnostyczną MCA
"Protokół lecenia rozszerzony A1 - "Eva
Protokół stabilizacji mastocytów z zastosowaniem naturalnych blokerów kanału 💖wapniowego
Rola komórek tucznych w organizmie
Aby zrozumieć MCAS, warto wiedzieć, czym są mastocyty. Komórki tuczne:
-
znajdują się głównie w skórze, jelitach, drogach oddechowych, układzie nerwowym i wokół naczyń krwionośnych,
-
biorą udział w reakcjach alergicznych, odporności i gojeniu tkanek,
-
przechowują mediatory, takie jak: histamina, tryptaza, prostaglandyny, leukotrieny, heparyna, cytokiny,
-
pełnią ważną rolę w odpowiedzi immunologicznej, ale gdy ich działanie wymyka się spod kontroli – mogą stać się źródłem problemów.
Czym MCAS różni się od mastocytozy?
Mastocytoza to choroba, w której w organizmie występuje zbyt wiele komórek tucznych.
MCAS – liczba komórek jest prawidłowa, ale działają „nadgorliwie” i uwalniają mediatory w nieodpowiednich momentach.
Obie choroby mogą dawać podobne objawy, ale ich podłoże i leczenie różnią się.
Objawy MCAS – dlaczego są tak różnorodne?
MCAS jest nazywany „wielkim naśladowcą”, ponieważ objawy mogą przypominać inne choroby, takie jak alergie, zespół jelita drażliwego, fibromialgia, POTS czy choroby autoimmunologiczne.
Najczęstsze symptomy obejmują:
✅ Objawy skórne
-
pokrzywka, swędzenie, zaczerwienienie,
-
obrzęki, łatwe powstawanie siniaków,
-
nagłe reakcje przypominające anafilaksję.
✅ Układ pokarmowy
-
biegunki lub zaparcia,
-
wzdęcia, bóle brzucha,
-
nietolerancje pokarmowe (szczególnie histaminy).
✅ Układ sercowo-naczyniowy
-
tachykardia, spadki ciśnienia, omdlenia,
-
objawy podobne do POTS (dysautonomii).
✅ Układ oddechowy
-
świszczący oddech, duszność,
-
zapalenie zatok, reakcje przypominające astmę.
✅ Układ nerwowy
-
mgła mózgowa, problemy z koncentracją,
-
bóle głowy i migreny,
-
zaburzenia snu, niepokój.
✅ Ogólne
-
przewlekłe zmęczenie,
-
nietolerancja temperatury,
-
wrażliwość na zapachy, leki, bodźce sensoryczne.
Wieloukładowość objawów sprawia, że droga do diagnozy bywa długa.
Co może wywoływać aktywację komórek tucznych?
Każda osoba z MCAS może mieć inne „wyzwalacze”. Najczęstsze z nich to:
| Kategoria | Przykłady |
|---|---|
| Pokarmy | alkohol, fermentowane produkty, czekolada, pomidory, owoce morza, pokarmy bogate w histaminę |
| Czynniki fizyczne | wysoka/niska temperatura, infekcja, uraz, wysiłek |
| Substancje chemiczne | perfumy, środki czystości, pestycydy |
| Leki | NLPZ, opioidy, środki kontrastowe |
| Stres Hormony | emocjonalny lub przewlekły stres fizjologiczny |
| cykl menstruacyjny, ciąża |
Diagnostyka MCAS – dlaczego jest trudna?
Nie istnieje jedno badanie, które potwierdza MCAS, dlatego diagnoza opiera się na kryteriach klinicznych + badaniach laboratoryjnych + reakcji na leczenie.
Najczęściej oznacza się m.in.:
-
tryptazę (w ostrych epizodach i w stanie spoczynku),
-
histaminę lub jej metabolity w moczu,
-
prostaglandynę D2,
-
leukotrieny,
-
markery zapalne (np. IL-6).
Ważne: wyniki mogą być prawidłowe poza epizodem, co nie wyklucza MCAS. Dlatego wielu lekarzy podchodzi do diagnostyki dynamicznie i bierze pod uwagę obserwację objawów.
Leczenie MCAS – podejście wieloetapowe 👆
Leczenie koncentruje się na:
-
Unikaniu wyzwalaczy
-
Farmakoterapii stabilizującej komórki tuczne i blokującej mediatory
-
Wsparciu jelit, układu nerwowego i odporności
Najczęściej stosowane leki (pod kontrolą lekarza):
| Grupa | Przykłady |
|---|---|
| Blokery histaminy H1 | cetyryzyna, loratadyna, feksofenadyna |
| Blokery histaminy H2 | ranitydyna, famotydyna |
| Stabilizatory mastocytów | kromoglikan sodu, ketotifen |
| Leki przeciwleukotrienowe | montelukast |
| Suplementy | kwercetyna, witamina C, luteolina, DAO |
Terapia jest dobierana indywidualnie, często metodą prób i obserwacji.
Dieta w MCAS
Nie ma jednej „diety na MCAS”, ale wiele osób korzysta z:
-
diety niskohistaminowej,
-
diety przeciwzapalnej (np. protokół autoimmunologiczny, paleo),
-
diety eliminacyjnej na czas diagnostyki nietolerancji.
Ważne: restrykcje powinny być wprowadzane rozsądnie, najlepiej z dietetykiem.
MCAS a inne choroby – częste powiązania
MCAS często współwystępuje z:
-
EDS (zespół Ehlersa-Danlosa),
-
POTS / dysautonomia,
-
przewlekły zespół zmęczenia (ME/CFS),
-
SIBO, IBS,
-
chorobami autoimmunologicznymi,
-
alergiami i nadwrażliwościami chemicznymi.
Życie z MCAS – perspektywa pacjenta
Choć MCAS jest chorobą przewlekłą, prawidłowa diagnoza i indywidualna terapia mogą znacznie poprawić jakość życia. Kluczowe elementy to:
✅ edukacja pacjenta
✅ identyfikacja wyzwalaczy
✅ współpraca z lekarzem świadomym istnienia MCAS
✅ wsparcie dietetyczne i psychologiczne
✅ monitorowanie objawów (np. dziennik reakcji)
Podsumowanie
MCAS to złożone schorzenie wynikające z nadmiernej aktywacji komórek tucznych, które może objawiać się na wiele sposobów i prowadzić do przewlekłych problemów zdrowotnych. Ze względu na różnorodność symptomów bywa trudne do rozpoznania, a skuteczne leczenie wymaga podejścia wielospecjalistycznego. Coraz większa świadomość wśród lekarzy i pacjentów pozwala jednak na skuteczniejsze diagnozowanie i terapię – dzięki czemu osoby z MCAS mogą funkcjonować lepiej i z mniejszym obciążeniem objawami.
📚 Bibliografia naukowa
Oto wybrane artykuły i przeglądy naukowe, które można powołać w tekście blogowym jako źródła:
-
Özdemir Ö., Kasımoğlu G., Bak A., Sütlüoğlu H., Savaşan S. „Mast cell activation syndrome: An up-to-date review of literature” – World J Clin Pediatr. 2024;13(2):92813. DOI:10.5409/wjcp.v13.i2.92813. jaci-inpractice.org+3ResearchGate+3PubMed+3
-
Valent P., Akin C., Nedoszytko B., Bonadonna P., Hartmann K., Niedoszytko M., et al. „Diagnosis, Classification and Management of Mast Cell Activation Syndromes (MCAS) in the Era of Personalized Medicine.” Int Arch Allergy Immunol. (via PMC) PMC+1
-
„Mast cell activation syndrome: Current understanding and research needs.” J Allergy Clin Immunol. 2024; (advance online) PubMed
-
„Mast cell activation syndromes – definition and classification.” Allergy. 2013;68:417-424. PMC+1
-
„Mast cell activation syndrome (MCAS) – Symptoms, diagnosis and treatment.” BMJ Best Practice. 2024. bestpractice.bmj.com
-
„Mast cell activation disease: a concise practical guide for diagnostic assessment.” J Hematol Oncol. 2013;6:10. BioMed Central
-
„Selecting the Right Criteria and Proper Classification to Diagnose Mast Cell Activation Syndromes: A Critical Review.” J Allergy Clin Immunol Pract. 2021. jaci-inpractice.org
Komentarze
Prześlij komentarz