Leki działające przeciwalergicznie, przeciwzapalne i przeciwnowotworowo oraz suplementy naturalne o podobnym działaniu

grudnia 17, 2023

Leki działające przeciwalergicznie, przeciwzapalne i przeciwnowotworowo oraz suplementy naturalne o podobnym działaniu

Histamina jest substancją wytwarzaną i magazynowaną głównie w mastocytach oraz komórkach zasadochłonnych (czyli bazofilach), a w mniejszych ilościach również w makrofagach, płytkach krwi i limfocytach. Mimo że histamina występuje w organizmie w niewielkich ilościach, jej znaczenie w organizmie ludzkim jest bardzo istotne.

Histamina bierze udział zarówno w procesach fizjologicznych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu, jak i w reakcjach patologicznych prowadzących do rozwoju stanu zapalnego. Histamina bierze udział w kontroli napięcia mięśni gładkich, wydzielania gruczołowego, neutransmisji (neuroprzewodnictwa), różnicowania się i podziału komórek, gojenia się ran, rozwoju płodu. Ponadto jest również substancją przekaźnikową reakcji zapalnych. W organizmie człowieka działa za pomocą tzw. swoistych receptorów, czyli punktów, które są przeznaczone do odbierania bodźców przez nią przekazywanych.

Aby poznać działanie leków z tej grupy konieczne jest zrozumienie działania histaminy. Histamina jest aminą występującą naturalnie w organizmie. Bierze udział w powstawaniu procesów zapalnych, należy do tak zwanych mediatorów procesu zapalnego. W organizmie człowieka wytwarzana jest m.in. w płucach, skórze, błonie śluzowej nosa i żołądka. Działa poprzez pobudzanie receptorów histaminowych H1, H2, H3 i H4. Na skutek pobudzenia receptorów H1 dochodzi do: skurczu mięśni gładkich, m.in. oskrzeli, zwiększenia przepuszczalności naczyń żylnych, a w konsekwencji powstania obrzęku, bąbli i innych podobnych zmian skórnych; rozszerzenia naczyń krwionośnych w skórze, co skutkuje powstaniem zaczerwienienia oraz podrażnienia zakończeń nerwowych, w następstwie czego pojawia się świąd i ból.

Udział w reakcji alergicznej

Histamina uczestniczy w zapaleniu alergicznym jako mediator prozapalny nie tylko wczesnej i późnej fazy odczynu, ale prawdopodobnie wpływa także na odległe następstwa choroby w postaci przebudowy dróg oddechowych. W alergicznej reakcji natychmiastowej centralną rolę odgrywa proces aktywacji receptora H1.

Kontakt z alergenem powoduje wylew histaminy z ziarnistości niektórych ludzkich komórek odpornościowych np. mastocytów i silne podrażnienie skóry, błony śluzowej jelit, nosa, oskrzeli i płuc. Odpowiednio do tych lokalizacji wywołuje to: pokrzywkę skórną, biegunkę, katar sienny, astmę, a u niektórych – wstrząs anafilaktyczny (np. wskutek ukąszenia osy lub pszczoły). Histamina odpowiada za wystąpienie objawów:

• alergii wziewnej i skórnej – wywołuje zaczerwienienie, lokalne ocieplenie, nabrzmienie i bolesny stan zapalny. Rozszerzając małe naczynia krwionośne i zwiększając ich przepuszczalność, powoduje lokalne wysięki osocza i obrzęki (nosa, gardła, oskrzeli, a także obrzęk naczynioruchowy i obecność bąbli przy pokrzywce). Drażnienie przez histaminę zakończeń nerwów czuciowych powoduje świąd i doznania bólowe.

• astmy – jej nagły wylew grozi obrzękiem krtani, tchawicy, a w najostrzejszych przypadkach obrzękiem płuc, co odcina dopływ powietrza. Zmiany te powodują utrudnienia w oddychaniu, które są głównym objawem dychawicy oskrzelowej.

• alergii pokarmowej – jej obecność w jelitach powoduje skurcz mięśni gładkich i wzmożone

wydzielania soków trawiennych. Podrażniona błona śluzowa jelita cienkiego reaguje stanem zapalnym wywołującym biegunkę.

• anafilaksji – po przekroczeniu pewnego progu ilościowego histamina przedostaje się z tkanek do krążenia i może wywołać niebezpieczne reakcje ogólnoustrojowe, objawiające się nagłym spadkiem ciśnienia krwi i przyspieszeniem akcji serca, co może grozić zgonem

• przewlekłej alergii (np. całoroczny alergiczny nieżyt nosa lub przewlekła pokrzywka idiopatyczna) – stale uwalniana histamina drastycznie zwiększa przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych wskutek ciągłego drażnienia tzw. receptorów histaminowych H1. Przewlekły stan zapalny i drażniące działanie histaminy oraz innych mediatorów powodują stopniową degenerację okolicznych tkanek.

• Histamina zmienia też właściwości błony komórkowej, wskutek czego do wnętrza komórki dostaje się zbyt dużo jonów wapnia i sodu, co może wywoływać nadmierne skurcze mięśni oskrzeli i stanów zagrożenia życia.

Dwa źródła histaminy – produkcja wewnętrzna oraz źródła zewnętrzne.

Histamina pełni szereg ważnych funkcji w ciele człowieka, dlatego nasz organizm produkuje niewielkie jej ilości. Histamina ma swoje zadania w układzie krążenia, układzie oddechowym, pokarmowym, w mózgu i w skórze. Jest mediatorem reakcji zapalnych oraz alergicznych, stąd jej ważna rola w reakcjach obronnych organizmu. Histamina ma również swoje miejsce w procesie czuwania i zasypiania. Jej nadmiar utrudnia zasypianie, dlatego jednym z objawów nietolerancji histaminy mogą być problemy z zasypianiem i utrzymaniem głębokiego snu. Wiele osób kojarzy, iż stare leki przeciwhistaminowe, stosowane w alergiach działały nasennie. Właśnie dlatego, że histamina jest zaangażowana w proces snu i czuwania.

Jedną z ważnych funkcji histaminy jest stymulowanie wytwarzania kwasu solnego w żołądku. Zjawisko to odkrył polski uczony Leon Popielski. W historii medycyny było to bardzo ważne odkrycie, ponieważ pozwoliło na wytworzenie jednego z pierwszych leków stosowanych w chorobie wrzodowej żołądka.

WAŻNE! Nadmiar histaminy utrudnia zasypianie. Dlatego jednym z objawów nietolerancji histaminy mogą być problemy z zaśnięciem i utrzymaniem głębokiego snu.

Drugie źródło histaminy to nasza dieta. Histamina jest aminą biogenną powstającą z aminokwasu L-histydyny w procesie przechowywania i dojrzewania produktów spożywczych. Dużo histaminy zawierają długo dojrzewające wędliny, np. salami lub kindziuk, twarde żółte sery, np. parmezan, czerwone wino i szampan, a także marynowane śledzie. Spotkamy ją również w owocach morza, np. ostrygach i niektórych rybach, np. w tuńczyku. Bombę histaminową stanowi pizza.

Ciekawym jest fakt, iż niektóre pokarmy nie zawierają histaminy, ale ich spożycie wyzwala w naszym organizmie jej produkcję (truskawki, czekolada, ananas, papaja, pomidory (ketchup!), szpinak, cynamon. Również pokarmy zawierające barwniki spożywcze, szczególnie tartrazynę). Z moich obserwacji wynika, że przyczyną takiego stanu rzeczy może być "bałagan w jelitach" czyli zła flora jelitowa oraz pasożyty.

Wiele pasożytów wytwarza związki tj. histamina, acetylocholina, wywołując u żywiciela odczyn zapalny, rozszerzanie naczyń czy hamowanie krzepnięcia krwi, co skutkuje tworzeniem się obrzęków, zaczerwienia i reakcji pseudoalergicznych. Może prowadzić także do poronień.

Wreszcie wyzwalaczami produkcji histaminy mogą to być leki – antybiotyki, diuretyki, środki kontrastowe, znieczulające, mukolityczne.

Wśród przyczyn nietolerancji histaminy wymienia się

• genetyczny niedobór DAO,

• chroniczny stres,

• niedobory żelaza, witaminy B6, B12, miedzi oraz witaminy C,

• zaburzoną metylację (problem z detoksem, słabsza odporność na stres),

• brak snu (melatonina pomaga zachować szczelną barierę jelitową i barierę krew – mózg),

• dominacja estrogenowa (i niedobór progesteronu),

• pasożyty, m.in Blastocystis hominis,

• leptynooporność,• insulinooporność,

• lektyny w diecie – zwłaszcza przy zwiększonej wrażliwości,

• infekcję H.pylori, Clostridium difficile,

• alergie pokarmowe i zespół przesiąkliwości jelitowej,

• problemy trawienne (upośledzone wydzielanie kwasu solnego, żółci oraz enzymów

• trzustkowych),

• długotrwałe antybiotykoterapie,

• dieta wysokobiałkowa.

Diaminooksydaza (DAO)

Enzym diaminooksydaza (DAO) jest podstawowym enzymem odpowiedzialnym za usuwanie

nagromadzonej histaminy. Największe stężenia tego enzymu znajdują się w ziarnistościach

komórek nabłonkowych jelit, nerek i łożyska.

Czynniki blokujące aktywność enzymu DAO:

• zbyt duża zawartość histaminy w codziennym menu

• nadmierne spożycie alkoholu

• herbata: zielona, czarna

• niedobór wapnia, miedzi, witamin z grupy B

• niektóre leki, np. inhibitory MAO (stosowanymi w leczeniu depresji, choroby

Parkinsona, niedociśnienia tętniczego)

• dominacja estrogenowa

• celiakia, nieceliakalna nadwrażliwość na gluten, choroba Crohna, stany zapalne jelit

• aktywna faza chorób zapalnych

• antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, aspiryna), metformina,

leki przeciwhistaminowe

• izoniazyd (lek przeciwgruźliczy) i inhibitory MAO (leki przeciwdepresyjne)

• inhibitory pompy protonowej - blokują receptory histaminowe, nie obniżając

poziomu histaminy

• nagła zmiana temperatury otoczenia

Do przyczyn wpływających na obniżenie aktywności DAO zaliczamy:

• polimorfizm genetyczny obniżający aktywność diaminooksydazy.

• Uszkodzenie komórek jelita m.in. w przebiegu zakażeń, nieswoistych chorób zapalnych

jelit (Leśniowski-Crohn, wrzodziejące zapalenie jelita grubego), enteropatii alergicznej oraz

w nowotworach jelita grubego.

• przewlekła choroba nerek, choroby wątroby (wirusowe zapalenie, marskość).

• przewlekła pokrzywka skórna.

• niedobór substancji służących jako kofaktory diaminooksydazy - cynku, miedzi, witaminy B6

i C.

• stosowanie leków będących inhibitorami DAO, do których należą izoniazyd

(lek przeciwgruźliczy) i inhibitory MAO (leki przeciwdepresyjne), a także niesteroidowe

leki przeciwzapalne (NLPZ), diuretyki i leki rozkurczowe

• istotna jest również sama endogenna produkcja histaminy w organizmie, do czego

dochodzi w wyniku alergii, mastocytozy, krwawienia z przewodu pokarmowego oraz

znacznego spożycia histaminy i histydyny z żywnością i alkoholem.

Witamina c + niacyna!!!

Jak pokazują amerykańskie badania opublikowane w 1999 roku w The American Journal of Clinical Nutrition to prawdopodobnie kwas askorbinowy jest naturalnym hamulcem dla histaminy – mediatora reakcji alergicznej, który uaktywnia się po zetknięciu z alergenem i podrażnia błony śluzowe jelit, nosa, oskrzeli płuc oraz tkankę skórną.

Zalecana kuracja:
W celu poprawy metabolizmu histaminy przyjąć 2-3 x dziennie:
ascorbinian sodu (min. 1000 mg) + niacyna 200mg+ kwertycyna lub bajkalina + probiotyk np. szczep RamnosussGG (można przyjmować łącznie, między posiłkami)
cynk, mangan i witamina B6 - można przyjmować z posiłkiem, cynk z posiłkiem bezmlecznym (pomoc w rozkładaniu histaminy)
PH jelit i zasilenie mikrobiomu:
kiszonki i soki z kiszonek
czosnek
Saccharomyces Bulardi (np. Enterol)
błonnik najlepiej z warzyw, płatków owsianych itp.

Inne leki i suplementy

Desloratadyna - doraźnie

Desloratadyna, poprzez silne i wybiórcze blokowanie obwodowych receptorów histaminowych H1 hamuje te procesy, powstające we wczesnej fazie reakcji zapalnej i w związku z tym działa przeciwalergicznie – hamuje odczyny skórne, np. wysypkę, pokrzywkę oraz zmniejsza przepuszczalność naczyń błon śluzowych, w tym m.in. błony śluzowej nosa. Ponieważ lek w niewielkim tylko stopniu przenika do ośrodkowego układu nerwowego, zwykle nie wywiera działania uspokajającego i nie powoduje senności, dlatego zaliczany jest do leków przeciwhistaminowych II generacji. Stosowany jest w leczeniu przewlekłego i sezonowego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa (katar sienny) oraz pokrzywki alergicznej. Większość działań niepożądanych ma charakter łagodny i przemijający. Desloratadyna dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego po podaniu doustnym. Biologiczny okres półtrwania wynosi 27 h. Wydalana jest w podobnych proporcjach zarówno z moczem, jak i z kałem.